خلاق‌بودن برای خیلی‌ها رویا و آرزوست و فکر می‌کنند بقیه مادرزاد خلاق بوده‌اند و خودشان نمی‌توانند خلاقیت و ایده‌پردازی داشته باشند اما من به شما می‌گویم که اصلا و ابدا اینطور نیست؛ همه آدم‌ها زمانی که به دنیا می‌آیند از نظر استعدادی شبیه هم هستند و این شرایط محیطی و خانوادگی هستند که باعث تقویت و یا دیده شدن یک استعداد و ضعیف شدن استعداد دیگری می‌شوند.
اما توجه داشته باشید که، ایده‌پردازی و خلاقیت، از اصول اساسی موفقیت هستند.
ایده‌پردازی و خلاقیت چیست؟
ایده، یک تصویر ذهنی و اولین قدم برای حل مشکلات، یک نوآوری و جرقه ذهنی است. ایده‌پردازی و خلاقیت، با تمرین بیشتر، بهتر می‌شود.
چه‌چیزی ایده نیست؟
فکری که در مورد چیزهای موجود بوده و باعث تغییر در ساختار آنها نشود ایده نیست، ولی اگر محصول جدیدی را بوجود آورد ایده است. بگذارید با یک مثال این موضوع را برای شما روشن کنم:
مثلا ساخت تلویزیون با سایز بزرگتر، ایده نیست زیرا ساختار را تغییر نمی‌دهد؛ اما ساخت یک تلویزیون با ساختار جدید مثلا ویژگی اتصال به کامپیوتر و یا LCD,LED در زمان خود ایده بوده ولی الان ایده نیست.
مراحل ایده‌پردازی و خلاقیت
برای ایده‌پردازی، باید درست ببینید، درست بررسی کنید و از قدرت تخیل خود به درستی استفاده کنید. ایده‌پردازی و خلاقیت باعث افزایش مهارت حل مسئله می‌شود.
هر ایده‌پردازی شامل سه مرحله است:
1- تولید ایده: در مرحله تولید، تعداد ایده‌ها، مهم‌تر از کیفیت آنهاست. در این مرحله باید فکر کنید و ذهن خودتان را روی موضوع متمرکز کنید.
2- انتخاب ایده مناسب: بعد از تولد ایده‌های مختلف در ذهن، آنها را یادداشت کنید. باید بتوانید بهترین ایده را انتخاب کنید. بهترین ایده، یعنی کاربردی‌ترین آنها. ایده باید خلق یک روند جدید، یا ساده‌کننده یک روش قدیمی باشد.
3- پیاده‌سازی ایده: حالا باید روی پیاده‌سازی ایده کار کنید. یعنی بتوانید آن را اجرا کنید. اگر ایده اجرا نشود، فقط خیال پردازی است.
پنج گام تفکر طراحی خلاقانه
1- همدلی کنید
همدلی‌کردن یعنی مطلع‌‌شدن از دغدغه‌ها، نگرانی‌ها، نیازها و خواسته‌های کسی که مخاطب شماست. باید بتوانید با آنها همدلی کنید؛ یعنی پای صحبت‌هایشان بنشینید و ببینید آنها دنبال چه چیزی هستند و چه انتظاراتی دارند.
2- مسئله را تعریف کنید
وقتی توانستید همدلی کنید، حالا می‌توانید بفهمید مسئله‌ای که باید حل شود چیست. این ضرب‌المثل معروف را شنیده‌اید که می‌گوید:
«تعریف درست صورت مسئله، نیمی از حل مسئله است»
پس وقت کافی بگذارید و مسئله‌تان را درست تعریف کنید.
3- ایده‌پردازی کنید
در این بخش، شما هیچ محدودیتی ندارید و می‌توانید از انواع روش‌های خلاقانه استفاده کنید. تا می‌توانید راه حل‌های مختلف تولید کنید و هیچ قضاوتی راجع به راه حل‌ها نداشته باشید. بعد از تولید راه حل‌ها، آنها را از ابعاد مختلف ارزیابی کنید و آن‌هایی را که اجرایی‌تر هستند، از بقیه جدا کنید.
4- نمونه اولیه بسازید
از میان راه حل‌هایی که انتخاب کردید، یکی که اجرایی‌تر است و ریسک کمتری را دارد انتخاب و اجرا کنید. وقتی حرف از ساختن نمونه اولیه است، منظور ساختن چیزهای عجیب و غریب نیست. برای کسی که می‌خواهد کتاب داستان بنویسد، ارسال داستان کوتاه برای یکی از مجلات مرتبط، یک نمونه اولیه است.
5- آزمایش کنید و بازخورد بگیرید
بعد از ساختن نمونه اولیه، باید تا آنجا که می‌توانید نظرات دیگران را دریافت کنید و بفهمید از چه زاویه‌های دیگری هم می‌توان به این مسئله نگاه کرد. ممکن است بفهمید در مسیر درستی گام برمی‌دارید و گام بعدی را طراحی کنید یا متوجه شوید راه‌حلتان نیاز به اصلاح دارد یا حتی به این نتیجه برسید که این اصلاً آن چیزی نیست که دنبالش بودید.
ایده‌پردازی در تولید محتوا
برای ایده‌پردازی، شما باید نسبت به موضوعات گوناگون کنجکاو باشید و گستره وسیعی از منابع را بررسی کنید.
فرقی نمی‌کند محتوای تولید شده چند خط نوشته باشد، یک فایل ویدئویی باشد و یا یک اثر هنری، برای اینکه این اثر، خلاقانه و مورد قبول شناخته شود الزاماتی دارد مثل اینکه بتواند در دل مخاطبش جا باز کند و ذهن را درگیر خودش نگه دارد.
ایده‌پردازی یکی از مراحل مهم تولید محتوا است. شما باید بتوانید با استفاده از ایده‌های متنوع، محتواهای خوب و مفید تولید کنید. برای این که مهارت ایده‌پردازی در تولید محتوا را یاد بگیرید، باید بدانید که چطور فکرخود را به ایده یا ایده‌های مختلف تبدیل کنید تا بتوانید محتوای اثربخشی را ایجاد کنید.
ایده‌ها عناصر اصلی تولید محتوا هستند و هرچه شما ایده‌های بیشتری داشته باشید، می‌توانید موفق‌تر عمل کنید و به هدفی که می‌خواهید برسید.
روش‌های ایده‌پردازی در تولید محتوا
جایگزینی كلمات: برای این کار از یک متن استفاده کنید (می‌توانید آن را بنویسید یا از متن‌های قبلی کمک‌بگیرید) سپس تلاش کنید در مدت زمان کوتاهی مثلا دو دقیقه به دنبال کلمات جایگزین برای کلمات داخل متن بگردید.
بازی بدون بله و خیر: در این بازی، افراد تیم با هم شروع به صحبت میکنید و از هم سوالات مختلفی می‌پرسید ولی به هیچ عنوان نمی‌توانید از کلمه‌های بله و خیر استفاده کنید. با این روش شما مجبورید برای ادامه گفت وگو از ذهنیات خود استفاده کنید. حتی می‌توانید فرد خطاکار را جریمه کنید.
برای مناسبت‌ها متن بنویسید: می‌توانید مناسبت‌های هرماه را جمع کنید و با تولید محتوا برای این مناسب‌ها، قدرت ایده‌پردازی در تولید محتوا را در خود تقویت کنید. به دنبال این باشید که در این روزهای خاص، چه کارهای جذابی می‌توان انجام داد تا باعث جذب مخاطب بیشتر شود.
خودتان را جای مخاطب بگذارد: همیشه به این موضوع فکرکنید که چه موضوعی می‌تواند برای مخاطب جذاب‌تر باشد. اگر موضوعی که انتخاب میکنید به اندازه کافی برای مخاطب هیجان‌انگیز باشد، او با به اشتراک‌گذاری مطلب شما کمک می‌کند تا شما محتوای قوی‌تری داشته باشید.
بازی با افعال: به مخاطبتان فکرکنید و سلایق او را در نظر بگیرید و لیستی از افعالی تهیه‌کنید که فکر میکنید روی او تاثیرگذار است. افعالی مثل: تشویق کردن، یاد دادن، هشدار دادن، سورپرایز کردن و…
با این افعال شروع به تولید محتوا کنید. می‌بینید که چقدر این محتوا، برای مخطب شما تاثیرگذار بوده است.
هر روز محتوا تولید کنید: در فشاری که برای ایده‌پردازی و تولید محتوای روزانه احساس میکنید، عضلات خلاقیت شما پرورش پیدا کرده و رشد می‌کنند. مثلا وبلاگ نویسی، راهی مفید برای پیاده‌سازی تولید محتوای هر روزه است.
قصه گوی خوبی باشید: همه مردم عاشق شنیدن داستان‌ها هستند. شما در طول روز برای هم چندین و چند قصه تعریف میکنید: خوابی که دیده‌اید، گفتگویی که با دوستی داشته‌اید، فکرهایی که برای آینده دارید و از اتفاقاتی که برایتان افتاده است.
گفتن و شنیدن این قصه‌ها برای همه جالب است. شما با داستان‌پردازی، جذاب‌ترین محتوایی که می‌توانید را تولید میکنید. مثلا: اتفاقات روزمره، موفقیت‌ها و شکست‌ها، قصه کتاب‌ها، فیلم‌ها و…
به ذهنتان خوراک فکری خوب بدهید: قبل از تولید محتوا جستجو کنید، بخوانید، نت‌برداری کنید، ویدئو ببینید و تلاش کنید تا انواع محتوا را به دقت بررسی و کنجکاوانه رصد کنید. به چشم یک خالق محتوا ببینید، گوش کنید و بشنوید و ذهنتان را در معرض محتوای خلاقانه قرار بدهید.
تولید محتوا با کتاب‌خوانی را امتحان کنید: از بهترین و متنوع ترین منابع برای ایده‌پردازی و تولید محتوای خلاقانه، کتاب‌ها هستند. خودتان را به چالش تولید محتوا با کتاب دعوت کنید؛ یعنی به محض اینکه کتابی خواندید و به معلوماتتان چیزی اضافه شد، آن را به محتوایی کاربردی تبدیل کرده و منتشر کنید.
مصاحبه کنید: برای اینکه محتوای مفید و خلاقانه تولید کنید می‌توانید از افرادی کمک‌بگیرید که حرف‌هایی تازه و شنیدنی برای گفتن دارند. با افرادی که در کارخود شناخته شده و باتجربه هستند، مصاحبه‌کنید و تجربیات آنها را در قالب پادکس ویدئویی و یا محتوای متنی تولید و منتشر کنید.
اول عمل کنید بعد فکر: همیشه خلاقانه ترین ایده‌ها در دل‌کار و وقتی موضوع را می‌شکافید به ذهنتان راه پیدا می‌کند. بدون ترس از بد بودن، دست به کار شوید. از آنچه واقعا هستید.
بعد از مدتی ببینید که از محتوای تولیدشده فاصله می‌گیرید، که کدام یک خلاقانه‌تر و برای مخاطب جذابیت بیشتری داشته.
به ذهنتان خوراک فکری خوب بدهید: وقتی با مخاطب خودتان صادق باشید، وقتی تلاش کنید تا از دغدغه‌هایی که در کار و زندگی خود دارید برایش بگویید، وقتی سعی نمی‌کنید تا خود را متفاوت نشان دهید، وقتی به عنوان محتوا از چیزهای واقعی کمک می‌گیرید، ابزار لازم برای تولید محتوایی خلاقانه و متفاوت را دارید.
لازم است بدانید که ایده‌پردازی، خلاقیت و داشتن تفکر خلاق مهارت خارق‌العاده و مختص افراد خاصی نیست، همه انسان‌ها دارای خلاقیت هستند و در زندگی روزمره‌شان از آن استفاده می‌کنند.
خلاقیت یک مهارت اکتسابی و قابل بهبود است و ارتباطی با سن و تحصیلات و… ندارد.
ایده، بخش اصلی هر پروژه تولید محتوا است و هر چه ایده‌پردازی در تولید محتوا بهتر باشد، محتوا نیز جذاب‌تر است و مخاطبان نیز بیشتر محتوا را به اشتراک می‌گذارند.
اگر انرژی و زمان خود را برای یک ایده بد صرف‌کنید، هم منابع خود را به هدر داده‌اید و هم باعث کاهش مخاطبان خود شده‌اید.
ایده‌پردازی و تولید محتوای خلاقانه می‌تواند وجه تمایز شما باشد. ایده‌ها همه جا حضور دارند، شما فقط باید روی آ‌ها تمرکز کنید تا ایده مناسب و مربوط به خودتان را بدست بیاورید.
